Państwowa Straż Pożarna jako formacja zawodowa, umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt, przeznaczona jest do walki z pożarami, klęskami żywiołowymi i innymi miejscowymi zagrożeniami.

Do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej należy:

1.rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń,

2.organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń,

3.wykonywanie pomocniczych specjalistycznych czynności ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń przez inne służby ratownicze,

4.kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży Pożarnej i innych jednostek ochrony przeciwpożarowej oraz powszechnego systemu ochrony ludności,

5.nadzór nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych,

6.prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony ludności,

7.współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych,

8.współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami ratowniczymi innych państw oraz ich organizacjami międzynarodowymi na podstawie wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych oraz odrębnych przepisów,

9.realizacja innych zadań wynikających z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych na zasadach i w zakresie w nich określonych.

Zadania przewidziane dla Państwowej Straży Pożarnej w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje Wojskowa Ochrona Przeciwpożarowa.

Do zadań komendanta powiatowego Państwowej Straży Pożarnej należy:

1.kierowanie komendą powiatową Państwowej Straży Pożarnej, 

2.organizowanie jednostek ratowniczo-gaśniczych, 

3.organizowanie na obszarze powiatu krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, 

4. dysponowanie oraz kierowanie siłami i środkami krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego na obszarze powiatu poprzez stanowisko kierowania, 

5.kierowanie jednostek organizacyjnych Państwowej Straży Pożarnej z obszaru powiatu do akcji ratowniczych i humanitarnych poza granicę państwa, na podstawie wiążących Rzeczpospolitą umów i porozumień międzynarodowych,

6.analizowanie działań ratowniczych prowadzonych na obszarze powiatu, przez podmioty krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego,

7.organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczej, 

8.współdziałanie z komendantem gminnym ochrony przeciwpożarowej, jeżeli komendant taki został zatrudniony w gminie, 

9.rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych miejscowych zagrożeń, 

10.     opracowywanie planów ratowniczych na obszarze powiatu, 

11.     nadzorowanie przestrzegania przepisów przeciwpożarowych, 

12.     wykonywanie zadań z zakresu ratownictwa, 

13.     wstępne ustalenie przyczyny oraz okoliczności powstania i rozprzestrzeniania się pożaru oraz miejscowego zagrożenia, 

14.     organizowanie szkolenia i doskonalenia pożarniczego, 

15.     szkolenie członków ochotniczych straży pożarnych 

16.     inicjowanie przedsięwzięć w zakresie kultury fizycznej i sportu z udziałem podmiotów krajowego systemu ratowniczo gaśniczego na obszarze powiatu,

17.     wprowadzenie podwyższonej gotowości operacyjnej w komendzie powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w sytuacji zwiększonego prawdopodobieństwa katastrofy naturalnej lub awarii technicznej, których skutki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu  dużej liczby osób, mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na znacznych obszarach, oraz w przypadku wystąpienia i utrzymywania się wzmożonego zagrożenia pożarowego.

18.     współdziałanie z zarządem (oddziałem) powiatowym Związku Ochotniczych Straży Pożarnych,

19.     przeprowadzanie inspekcji gotowości ochotniczych straży pożarnych na obszarze powiatu pod względem przygotowania do działań ratowniczych,

20.     realizowanie zadań wynikających z innych ustaw.

W postępowaniu administracyjnym, w sprawach związanych z wykonywaniem zadań i kompetencji Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, organem właściwym jest komendant powiatowy (miejski) Państwowej Straży Pożarnej.

W postępowaniu administracyjnym, w sprawach, o których mowa powyżej, organami wyższego stopnia są:

1.w stosunku do komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej - komendant wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej,

2.w stosunku do komendanta wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej - Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnejnia